Chommong souneng ra kan chufengen iteiten week faniten Bible study. Ew kapas eis uwa mochen upwe ponuweni, met auchean Bible study? Eni epwe chommong ponuwan meren aramas. Chommong repwe apasa: faniten manawen souneng, ika faniten ach sipwe weweiti kapasen Kot ika fen faniten epwe wor chiechifengen nefinen souneng. Mei pung pwe iei met Kapasen Kot epwe fori ngeni kich nupwen fansoun sia chufengen, sia kaeofengen.
Uwa mochen upwe wato ekkoch ekiek me non nouch Bible an epwe emweni ekiekich pwe sipwe weweiti auchean me kuna feiochun Kapasen Kot nupwen a warar me non manawach.
Kol 19:7-9
"An ewe Samol mi lapalap alluk a fokkun murino, a apochokunasefali letipach.An ewe Samol mi lapalap kait a let, a atipachema ir mi wewemang. An ewe Samol mi lapalap ourour ra pung, ra apwapwai lelukach. An ewe Samol mi lapalap kewe alluk ra fat, ra awora mirit. Ach nuokusiti ewe Samol mi lapalap a murino, epwe nonom feilfeilochok. An ewe Samol mi lapalap pung ra let ir meinisin ra pung."
Me non ei wokisin mi wor (6) kinikinin ekiek ra pwa ngeni kich. (6) statements made about God's word.
Me (6) ekkei ekiek ra poputa fan ei muuten kapas: An ewe Samol mi lapalap... non ititin nge ei chon makkei ekkei wokisin e mochen epwe afata ngeni kich pwe an Kot, esapw an aramas. Bible a feito seni Kot, sapw seni aramas. Fan (6)ei muuten kapas a tou: An ewe Samol mi lapalap, an ewe Samol mi lapalap, an ewe Samol mi lapalap...
Ew me ew kei (6) kinikin ekiek sia tongeni kinietiw non (3) kinikin. Non ew me ew kei kinikinin ekiek a pwa ngeni kich: iten Kapasen Kot (title for God's Word), nonomun Kapasen Kot (characteristic of God's Word), me feiochun Kapasen Kot (blessings of God's Word).
Sipwe nenengeni aewin ekiek:
An ewe Samol mi lapalap alluk a fokkun murino, a apochokunasefali letipach.
Ew title ika iten Kapasen Kot a pwa non ei ew kinikin a apasa: Alluk.
Met alluk? Iei ewe mettoch a kaworeta faniten nonomochun me kinamwen ew me ew fonu. A wor alluk pwe epwe emweni me awena chon ew me ew fonu pwe epwe wor kinamwe. Usun chok, Kot apwan awora alluk pwe epwe emweni me awena noun aramas: souneng. Ifa ena alluk Kot a wato? Iei Kapasen Kot ika paipel. Kapasen Kot a wor ngeni kich pwe epwe awena kich, apungu kich, epwe pwan aiti ngeni kich met mi ngaw sisapw fori me met mi eoch sipwe fori. A aiti ngeni kich met epwe apwapwai netipen Kot me met esapw apwapwai netipen Kot. Ina namoten me auchean alluk ngeni kich. Bible ika Kapasen Kot a pwan ra aiti ngeni kich Allukun Kot.
Iwe nonomun ei Allukun Kot, ena ekiek a apasa: a fokkun murino. Met wewen ei? wewen pwe an Kot alluk mi murino, mei fokkun murino. Ei kapas murino ra angei seni ewe fosun Merika perfect. Nge ei fos perfect a feito seni ewe ekiek me non Hebrew sipwe tongeni awewei ngeni: unuseoch ika complete.
Pwe ina nonomun Kapasen Kot, mei unuseoch, mei complete, nge non unuseochun iwe sia tongeni apasa: a fokkun murino. Kapasen Kot, Allukun Kot mei murino, mei unuseoch. Ese wor terin. Mei unuseoch.
Feiochun ei Allukun Kot mei unuseoch, na ekiek a apasa: a apochokunasefani letipach.
Ena kapas apochokuna me non Hebrew mei pwan tongeni wewe ngeni ekkei ekkoch ekiek: asofo, achikara, ika fen pwan: ekesiwini. Iei ei feioch fanitach. Nupwen sia aneasochisi an Kot Alluk, ei feioch fanitach a apasa: epwe wor pochokunsefan non netip, epwe wor asofosefanin manawach, epwe wor ekesiwin.
Ena kapas letipach non Hebrew a tongeni pwan wewengeni: lelukach, ekiekich, manawach, ika fen pwan ngasangasach. Kapasen Merika e nounou ei kapas soul. chon awewei ei kapas soul ra apasa: inner-being, ika inner-man. Wewen soul, letip ika leluk.
Iwe ifa ena lesson sipwe tongeni kaeo seni ei aewin ekiek?
Allukun Kot mei unuseoch a tongeni asofosefani
manawom.
Fifiti kich non ekan ran mwach ach sipwe sopweino ei kaeo non Kolfel 19:7-9.
Kinisou Kot epwe efeiochuk!
Sunday, October 23, 2011
Monday, June 13, 2011
Nieno Tipis: Amonata Ngeni Maun (6)
Ran Anim.
Kinisou ren om fansoun. Ika en emon mei fifiti kich seni chok nepoputan ach ei kaeo, iwe a iei saingon lesson non ach ewe itenap ika kinikinin kaeo: Nieno Tipis.
Non ach sipwe chok ekis manapei masowen ekewe ran ra no. Nieno tipis mei pesepes seni Kapasen Kot. Kich souneng meinisin sipwe sinei pwan weweit pwe iei pwan ew ach sekening non manawach, usun met a mak non Kolosse 3:5. Wisach pwe kich sipwe amanoi tipis me non manawach. Nge Kapasen Kot a pwan pusin afata ngeni kich pwe kich chon nipwakingaw ngeni ei angang (Rom 8:13). Pwe Kot epwe wisen etufichi souneng meinisin ir mei wanong ar apinukunuk non Kraist (Jon 15:5).
Iwe ikei ekewe lessons sia kaeo fengen:
1. Kopwe Sinei Neniom Non Kraist. Ka fiti Kraist non an mano me manawsefan. An pworachoiti tipis a pwan om. An win pwan om win. Ka tongeni kuna ngas seni tipis.
2. Echika Tipis Amongoni Pung. Watiw senuk angangen tipis. Wata wom fofor mi eoch. Faniten en emon noun Kot mei kefin seni chok nom, wes me fori ika manaweni tipis.
3. Anomu Kapasen Kot Non Netipom. Mut ngeni Kapasen Kot epwe nemeni om ekiek. Mut ngeni epwe asarama om ekiek. Anea Kapasen Kot, fori ika aneasochisi met a apasa.
4. Iwe iei ei last step:Amonata Ngeni Maun.
Faniten ka sinei wisom emon souneng kopwe nieno tipis. Faniten om ka pwan sinei neniom non Kraist. Ka sinei pisekum pisekin maun, iwe iei sipwene kaeo fengen usun ach maun ngeni tipis.
1. Kopwe Tumuneochu Manawom, Achocho Iotek. Non angangen maun, mei wor sounfiu ra wisen mamasa chiechier nepwin nupwen fansoun ra meur. Emon chon mamasa epwe meur seni an angang, mei tongeni afeiengawa chiechian kewe sounfiu. Wisan epwe kaeo an epwe kuna mwitir fansoun ra war ekewe repwe maun ngeniir. Nge epwe pwan sine an epwe apioni fetanei pwe ekewe aramas non ena teninimw ika fen pwan chiechian kewe sounfiu repwe monneta. Nupwen fansoun meinisin repwe mongo ii esapw mongo, epwe chok nikitiw ne mamasa. Nupwen a wor tanecheno ren chiechian sounfiu ii epwe epwe chok monneta. Nupwen ra meur meinisin ii esapw meur. Ika pwe a angangaw non wisan chochon nenian repwe tonong non feiengaw ren (Isikiel 33:3)
Manawen souneng a usun chok manawen ei sounfiu (2 Tim.2:3-4). Aewin, kopwe tumuneoch non manawom usun ewe sounfiu chon mas. Wewen pwe kopwe tumunu fetanin manawom (Efisos 5:15), kepwe aimu senuk met kopwe pusin feiengaw ren nge kopwe pwan monneta ren met sosotun ei fonufan epwe toruk (I Pet. 5:8). Kesapw tongeni kopwe menuki pwe en noun Kot nge kesapw pwan menuki pwe ewe chon otuputup mei arap ngonuk chok an epwe osukosukok. En noun Kraist sounfiu. Masa manawom seni tipis (Kol Fel. 119:9).
Ei ekiek ach sipwe masafichi manawach fan chommong mei riri ngeni ei ekiek iotek. Chemeni nupwen fansoun Kraist a nom non ewe tanipi Kethsemane. A apasa ngeni noun kewe chon kaeo pwe repwe mamasa nge pwan iotek pwe resapw turunong non sosot (Matt.26:41). Chemeni met a fis pwe kewe chon kaeo rese mamasa rese pwan iotek nge ii ra meur. Nge nupwen fansoun sosot a war ra en me su, kuta pusin manawan (Matt. 26:69-75).
Om iotek pwe Kot epwe anisuk non om churi sosot (Matt. 6:13) ew ekiek ese towaw seni manawen pin. Wewen pwe kesapw tongeni kopwe enenia tipis non manawom me om ekiek (Rom. 13:14).
2. Epwe Pwos Om Ekiek. Fan chommong ach maun ngeni tipis iei e fis non ach ekiek. Ach ekiek, ika tupuwach, iei nenien finata mettoch. Om finata tipis ika fen om finata pung a fis non om ekiek. Ewe chon otuputup a maun ngonuk non om ekiek. Iei popun sipwe fiti Paul non mefian ei a mak non puken 2 Corinth 10:5:
"Am aiwa ataieno sokkun namanam tekia meinisin mi eppeti minne am aiwa sinei usun Kot. Am aiwa FOTEKINI iteiten sokkun EKIEK meinisin pwe repwe aneasochisi Kraist."
Ru mettoch ra tongeni repwe fis. Aewin, kopwe fotekini iteiten sokkun ekiek meinsin, ika, oruwan, en kopwe fotek ren sokkun ekiek meinisin.
Iwe, ifa usun ach sipwe appwosa ach ekiek.
1. Kosapw achanu (2 Corinth 4:16).
2. Kesapw eppiru foforun ei fonufan, mut ngeni Kot epwe siwini netipom (Rom. 12:2).
3. Wata om ekiek ren Kraist nge esapw ren mettochun ei fonufan (Col. 3:2).
4. Amochunuku ekewe mettoch mei murino, mei amwarar, minne mei ennet, mi auchea, mi pung, mi nimenimeoch, mi ningeoch, kewe mi wor sufonun (Phil. 4:8).
5. Emiriti inisum ngeni nonomun Kot (1 COrinth 9:25-27).
6. Achocho aninis fengen non angangeni Kot (Ipru 3:12-13).
Ikei ekkoch mettoch epwe tongeni anisi manawom manawen souneng. Kinisou Chapur. Ach iotek pwe kopwe tufich me pochokun non Kraist pwe tipis esapw nemenem non manawom. Kinisou. Kot epwe afeiochuk.
Kinisou ren om fansoun. Ika en emon mei fifiti kich seni chok nepoputan ach ei kaeo, iwe a iei saingon lesson non ach ewe itenap ika kinikinin kaeo: Nieno Tipis.
Non ach sipwe chok ekis manapei masowen ekewe ran ra no. Nieno tipis mei pesepes seni Kapasen Kot. Kich souneng meinisin sipwe sinei pwan weweit pwe iei pwan ew ach sekening non manawach, usun met a mak non Kolosse 3:5. Wisach pwe kich sipwe amanoi tipis me non manawach. Nge Kapasen Kot a pwan pusin afata ngeni kich pwe kich chon nipwakingaw ngeni ei angang (Rom 8:13). Pwe Kot epwe wisen etufichi souneng meinisin ir mei wanong ar apinukunuk non Kraist (Jon 15:5).
Iwe ikei ekewe lessons sia kaeo fengen:
1. Kopwe Sinei Neniom Non Kraist. Ka fiti Kraist non an mano me manawsefan. An pworachoiti tipis a pwan om. An win pwan om win. Ka tongeni kuna ngas seni tipis.
2. Echika Tipis Amongoni Pung. Watiw senuk angangen tipis. Wata wom fofor mi eoch. Faniten en emon noun Kot mei kefin seni chok nom, wes me fori ika manaweni tipis.
3. Anomu Kapasen Kot Non Netipom. Mut ngeni Kapasen Kot epwe nemeni om ekiek. Mut ngeni epwe asarama om ekiek. Anea Kapasen Kot, fori ika aneasochisi met a apasa.
4. Iwe iei ei last step:Amonata Ngeni Maun.
Faniten ka sinei wisom emon souneng kopwe nieno tipis. Faniten om ka pwan sinei neniom non Kraist. Ka sinei pisekum pisekin maun, iwe iei sipwene kaeo fengen usun ach maun ngeni tipis.
1. Kopwe Tumuneochu Manawom, Achocho Iotek. Non angangen maun, mei wor sounfiu ra wisen mamasa chiechier nepwin nupwen fansoun ra meur. Emon chon mamasa epwe meur seni an angang, mei tongeni afeiengawa chiechian kewe sounfiu. Wisan epwe kaeo an epwe kuna mwitir fansoun ra war ekewe repwe maun ngeniir. Nge epwe pwan sine an epwe apioni fetanei pwe ekewe aramas non ena teninimw ika fen pwan chiechian kewe sounfiu repwe monneta. Nupwen fansoun meinisin repwe mongo ii esapw mongo, epwe chok nikitiw ne mamasa. Nupwen a wor tanecheno ren chiechian sounfiu ii epwe epwe chok monneta. Nupwen ra meur meinisin ii esapw meur. Ika pwe a angangaw non wisan chochon nenian repwe tonong non feiengaw ren (Isikiel 33:3)
Manawen souneng a usun chok manawen ei sounfiu (2 Tim.2:3-4). Aewin, kopwe tumuneoch non manawom usun ewe sounfiu chon mas. Wewen pwe kopwe tumunu fetanin manawom (Efisos 5:15), kepwe aimu senuk met kopwe pusin feiengaw ren nge kopwe pwan monneta ren met sosotun ei fonufan epwe toruk (I Pet. 5:8). Kesapw tongeni kopwe menuki pwe en noun Kot nge kesapw pwan menuki pwe ewe chon otuputup mei arap ngonuk chok an epwe osukosukok. En noun Kraist sounfiu. Masa manawom seni tipis (Kol Fel. 119:9).
Ei ekiek ach sipwe masafichi manawach fan chommong mei riri ngeni ei ekiek iotek. Chemeni nupwen fansoun Kraist a nom non ewe tanipi Kethsemane. A apasa ngeni noun kewe chon kaeo pwe repwe mamasa nge pwan iotek pwe resapw turunong non sosot (Matt.26:41). Chemeni met a fis pwe kewe chon kaeo rese mamasa rese pwan iotek nge ii ra meur. Nge nupwen fansoun sosot a war ra en me su, kuta pusin manawan (Matt. 26:69-75).
Om iotek pwe Kot epwe anisuk non om churi sosot (Matt. 6:13) ew ekiek ese towaw seni manawen pin. Wewen pwe kesapw tongeni kopwe enenia tipis non manawom me om ekiek (Rom. 13:14).
2. Epwe Pwos Om Ekiek. Fan chommong ach maun ngeni tipis iei e fis non ach ekiek. Ach ekiek, ika tupuwach, iei nenien finata mettoch. Om finata tipis ika fen om finata pung a fis non om ekiek. Ewe chon otuputup a maun ngonuk non om ekiek. Iei popun sipwe fiti Paul non mefian ei a mak non puken 2 Corinth 10:5:
"Am aiwa ataieno sokkun namanam tekia meinisin mi eppeti minne am aiwa sinei usun Kot. Am aiwa FOTEKINI iteiten sokkun EKIEK meinisin pwe repwe aneasochisi Kraist."
Ru mettoch ra tongeni repwe fis. Aewin, kopwe fotekini iteiten sokkun ekiek meinsin, ika, oruwan, en kopwe fotek ren sokkun ekiek meinisin.
Iwe, ifa usun ach sipwe appwosa ach ekiek.
1. Kosapw achanu (2 Corinth 4:16).
2. Kesapw eppiru foforun ei fonufan, mut ngeni Kot epwe siwini netipom (Rom. 12:2).
3. Wata om ekiek ren Kraist nge esapw ren mettochun ei fonufan (Col. 3:2).
4. Amochunuku ekewe mettoch mei murino, mei amwarar, minne mei ennet, mi auchea, mi pung, mi nimenimeoch, mi ningeoch, kewe mi wor sufonun (Phil. 4:8).
5. Emiriti inisum ngeni nonomun Kot (1 COrinth 9:25-27).
6. Achocho aninis fengen non angangeni Kot (Ipru 3:12-13).
Ikei ekkoch mettoch epwe tongeni anisi manawom manawen souneng. Kinisou Chapur. Ach iotek pwe kopwe tufich me pochokun non Kraist pwe tipis esapw nemenem non manawom. Kinisou. Kot epwe afeiochuk.
Thursday, June 09, 2011
Nieno Tipis: Anomu Kapasen Kot Non Netipom (5)
Sipwe nenengeni pwan ew ekiek mei murino faniten feifeitan manawen souneng.
Iei ren: "Anomu Kapasen Kot non ekiek ika netip."
Non puken Efisos 6:17 a apasa pwe ewe Kapasen Kot a usun efoch ketinas. Epwe pwata Paipel e nounou ei fos ika ei kapas, ketinas?
Kapasen Kot mei ken mi pwan tongeni nieno tipis. Mei tongeni epwe awenewen ngeni ekiek me netip, an epwe pwari masowen ekiek me netip (Ipru 4:12). Non angangen maun, a pwa (2) ru auchean ei mettoch ketinas. Aewin, mei tongeni epwe ew pisekin eppet. Oruwan, a tongeni epwe pwan ew pisekin afeiengaw (Matt. 4:1-11). Non om pipisek Kapasen Kot me pwan non om ka kuna manamanan, om tufichin weweiti Kapasen Kot me om pworacho ngeni tipis epwe wateno (Ipru 5:14).
Iwe pwan ew, me nom non uruwon fonuwen Rome me ekkewe ekkoch fonu, ei pisek ketinas pwan ew pisekin ninino chokewe chon foforingaw, usun chok ewe mettoch irapenges (Matt.26:52,Rom.13:4). Non uruwo sia sinei pwe Paul a kuna ninino ren ketinas. Ew pisekin mano- pisekin ninni.
Ina popun ika en emon mei mochen kopwe nieno tipis non manawan, you need God's Word. Watiw sonuk met pusin om (2 Kor. 10:4) iwe ka angei mine an Kot, ewe Ketinasen Ngun (Efisos 6:17). Chechemeni pwe ei maun ew maunen ngun, nge anen om nieno tipis a tufich seni Kot Ngunmifen (Rom. 8:13). Ese wor om tufich non om maun ngeni tipis, nge non manamanen Kot Ngunmifen ka tongeni pworaiti, okufu, nieno tipis.
Kapasen Kot mei tufich non mettoch meinisin faniten manawen om souneng. Iei ew pisekin maun me pisekin manaw mei fokkun auchea. Ewe Ngunmifen a makkei (I Pet.1:21), a wanong manaman non (I Thess.1:5), nge a pwan pusin awewei (2 Pet.1:20). Seni Kapasen Kot ka tongeni pworaiti me nieno tipis.
Iwe faniten Kapasen Kot a men watte auchean me namwotan, om kesapw afani me anea ew watten osupwang ngonuk.
Pusin ekieki nenien Kapasen Kot non manawen emon souneng. Puken Kol Fel a poputa won (2) ru sokkun aramas. Ewe mi fot non kapasen Kot me ekewe ir chon turunufos (Kol Fel 1:2-3). "Nge ra pwapwaiti an ewe Samol mi lapalap alluk o ekieki usun leran me lepwin. Atekewe ra wewe ngeni ira mi mar unukun ekewe chan pupu ra ua fansoun ras, nge chor resapw aiolol" (Kol Fel 1:2-3). A pwan mak non chok puken Kol Fel, "Epwe ifa usun an emon alual tumunu manawan pwe epwe limoch? Ei a chok fis ren an aneasochisi om kapas" (Kol Fel 119:9). Wokisin 11 a apasa: "Uwa iseis om kapas non letipei pwe usapw chuen tipis ngonuk."
Ifa usun manawom? Mei wewe ngeni efoch ira mei mar unukun konik? Mei nimeoch manawom? Ach pwapwaiti, ekieki usun, isoni, me aneasochisi Kapasen Kot ina met a aimufeseni io mei nieno tipis me io ir mei chuen nom fan manamanen tipis.
Kese tongeni kopwe emenungaw seni Kapasen Kot ika pwe en mei mochen mar non manawen om souneng. "Oupwe usun chok ekkewe monukol mi upufo, fansoun meinisin oupwe fokkun monneiti ewe chonun oup mi wewe ngeni Kapasen Kot esapw nofit ngeni och, pwe ren ami un oupwe mamarita o kuna manaw." (1 Pet. 2:2)
Kapasen Kot a namot o auchea faniten afalafal, emirit, epung, kait pwe sipwe tongeni manaweni manawen pung (2 Tim. 3:16-17).
Om fotuki manawom non Kapasen Kot ew angang mei fokkun murino. A tongeni fori pwe kopwe
1. Uu pwos non om apinukunuku ewe Porous Allim (1 Jon. 1:9; 2:1)
2. Kuna Ningeochun Kraist (Fil.2)
3. Weweiti eriaffoun ewe Ekkei Ese Much (Matt.5:29-30)
4. Afota om ekiek Nang (2 Tim. 4:8)
5. Oput tipis (Ipru 3:12-13).
6. Tipepos ngeni Tipen Kot (Eph. 5:17).
7. Chechemeni An Pwon fanitom (Kol Fel 46:1).
Iei popun mut ngeni Kapasen Kot epwe amasowa, epochokuna me nemeni om ekiek me netipom.
Iei ren: "Anomu Kapasen Kot non ekiek ika netip."
Non puken Efisos 6:17 a apasa pwe ewe Kapasen Kot a usun efoch ketinas. Epwe pwata Paipel e nounou ei fos ika ei kapas, ketinas?
Kapasen Kot mei ken mi pwan tongeni nieno tipis. Mei tongeni epwe awenewen ngeni ekiek me netip, an epwe pwari masowen ekiek me netip (Ipru 4:12). Non angangen maun, a pwa (2) ru auchean ei mettoch ketinas. Aewin, mei tongeni epwe ew pisekin eppet. Oruwan, a tongeni epwe pwan ew pisekin afeiengaw (Matt. 4:1-11). Non om pipisek Kapasen Kot me pwan non om ka kuna manamanan, om tufichin weweiti Kapasen Kot me om pworacho ngeni tipis epwe wateno (Ipru 5:14).
Iwe pwan ew, me nom non uruwon fonuwen Rome me ekkewe ekkoch fonu, ei pisek ketinas pwan ew pisekin ninino chokewe chon foforingaw, usun chok ewe mettoch irapenges (Matt.26:52,Rom.13:4). Non uruwo sia sinei pwe Paul a kuna ninino ren ketinas. Ew pisekin mano- pisekin ninni.
Ina popun ika en emon mei mochen kopwe nieno tipis non manawan, you need God's Word. Watiw sonuk met pusin om (2 Kor. 10:4) iwe ka angei mine an Kot, ewe Ketinasen Ngun (Efisos 6:17). Chechemeni pwe ei maun ew maunen ngun, nge anen om nieno tipis a tufich seni Kot Ngunmifen (Rom. 8:13). Ese wor om tufich non om maun ngeni tipis, nge non manamanen Kot Ngunmifen ka tongeni pworaiti, okufu, nieno tipis.
Kapasen Kot mei tufich non mettoch meinisin faniten manawen om souneng. Iei ew pisekin maun me pisekin manaw mei fokkun auchea. Ewe Ngunmifen a makkei (I Pet.1:21), a wanong manaman non (I Thess.1:5), nge a pwan pusin awewei (2 Pet.1:20). Seni Kapasen Kot ka tongeni pworaiti me nieno tipis.
Iwe faniten Kapasen Kot a men watte auchean me namwotan, om kesapw afani me anea ew watten osupwang ngonuk.
Pusin ekieki nenien Kapasen Kot non manawen emon souneng. Puken Kol Fel a poputa won (2) ru sokkun aramas. Ewe mi fot non kapasen Kot me ekewe ir chon turunufos (Kol Fel 1:2-3). "Nge ra pwapwaiti an ewe Samol mi lapalap alluk o ekieki usun leran me lepwin. Atekewe ra wewe ngeni ira mi mar unukun ekewe chan pupu ra ua fansoun ras, nge chor resapw aiolol" (Kol Fel 1:2-3). A pwan mak non chok puken Kol Fel, "Epwe ifa usun an emon alual tumunu manawan pwe epwe limoch? Ei a chok fis ren an aneasochisi om kapas" (Kol Fel 119:9). Wokisin 11 a apasa: "Uwa iseis om kapas non letipei pwe usapw chuen tipis ngonuk."
Ifa usun manawom? Mei wewe ngeni efoch ira mei mar unukun konik? Mei nimeoch manawom? Ach pwapwaiti, ekieki usun, isoni, me aneasochisi Kapasen Kot ina met a aimufeseni io mei nieno tipis me io ir mei chuen nom fan manamanen tipis.
Kese tongeni kopwe emenungaw seni Kapasen Kot ika pwe en mei mochen mar non manawen om souneng. "Oupwe usun chok ekkewe monukol mi upufo, fansoun meinisin oupwe fokkun monneiti ewe chonun oup mi wewe ngeni Kapasen Kot esapw nofit ngeni och, pwe ren ami un oupwe mamarita o kuna manaw." (1 Pet. 2:2)
Kapasen Kot a namot o auchea faniten afalafal, emirit, epung, kait pwe sipwe tongeni manaweni manawen pung (2 Tim. 3:16-17).
Om fotuki manawom non Kapasen Kot ew angang mei fokkun murino. A tongeni fori pwe kopwe
1. Uu pwos non om apinukunuku ewe Porous Allim (1 Jon. 1:9; 2:1)
2. Kuna Ningeochun Kraist (Fil.2)
3. Weweiti eriaffoun ewe Ekkei Ese Much (Matt.5:29-30)
4. Afota om ekiek Nang (2 Tim. 4:8)
5. Oput tipis (Ipru 3:12-13).
6. Tipepos ngeni Tipen Kot (Eph. 5:17).
7. Chechemeni An Pwon fanitom (Kol Fel 46:1).
Iei popun mut ngeni Kapasen Kot epwe amasowa, epochokuna me nemeni om ekiek me netipom.
Tuesday, May 24, 2011
Nieno Tipis (4): Echika Tipis, Amongoni Pung
Iwe, ifa usun ach sipwe nieno tipis?
Sia poputa ponuweni ei kapas eis. Nge aewin ponuwan si ponuweni ngeni a apasa: Sinei Neniom Non Kraist Sises. Ika en emon ennetin souneng, neniom ka nom non Kraist. Wewen pwe ka ngaseno seni fan nemenien tipis me an pung. Mei fokkun auchea kopwe weweiti me essina ei ekiek.
Iwe iei oruwan: Echika Tipis, Amongoni Pung.
Sotun mwo anchangei pwe ita ka uta ngeni emon ponuwom oupwene fiu fengen. Nge ka sinei pwe atewe kepwe fiu ngeni mei naf an asoso, unuseoch an training, nge napanon iwe mei pwa pwe ii emon mwan pochokun. Nge epwene ian ika ke sinei pwe kana mettoch meinisin e fis faniten OM nifang ngeni? En ke wisen ngeni an asoso kinamwe me training. Neman ika aramas repwe era pwe en mi umwes pwe ke pusin uwou ngeni ponuwom na tufichin an epwe okkufuk.
Pusin ekieki. Fan chommong kich souneng sia fang ngeni tipis nenian non manawach. Ita ururun ach angang sipwe nieno tipis. Nge sia fen apochokunata non manawach pwe epwe wor an manaman me tufich. Nengeni pwe Kapasen Kot e aiti ngeni kich pwe sisapw mut ngeni tipis epwe warar non manawach. Rom. 13:14: "Nge ami oupwe pwilitalong ach Samol Sises Kraist, o ousap ekieki usun minne epwe apwonueta ekkewe mochenian fitukemi."
En mi weweiti masowen ena wokisin? Ousap ekieki minne epwe apwonueta ekewe mochenian fitukemi. Wewen nge kesapw ekieki, kesapw apwonueta, kosapw apochokuna angangen mochenian fituk non manawom.
Wiwin maun me nom non fonuen Europe iwe rekan pwenieno en teninimw iwe ra pinei anen mongo an esapw tikenong non ewe neni. Iwe chon non ewe neni repwene poputa echik tori fansoun ar ra fangeta. Iei usun ei ekiek Paul a wato nefinach. Echika tipis. Wes me amongoni ngeni met mochenin. Nieno.
Nge ifa usun an emon epwe tongeni echika tipis?
Paul a aiti ngeni kich non Efisos 4:22-32 me Kolosse 3:8-17 usun ei angang. Nge non Kolosse 3:8-10, Paul a makkei:
"Nge iei oupwe chok likitalo ekkeei mettoch meinisin: Chou, Song, ekiekingaw, esit, o kapas mi limengaw seni lon awemi. Ousap kapas chofona lefilemi, pun ouwa fen pwiliti seni kemi ewe aramasen lom me an kewe foffor. O ouwa pwilitalong womi ewe aramas fo, ewe mi wilisefal ngeni tipachem usun chok ununun ewe chon forata ii."
Ach sipwe chok mannapei masowen ekkei wokisin: Isetiw sonuk manawen lom, pwilitalong manaw mi fo. Echika tipis. Amongoni Pung.
- Siwini kapas chofona ngeni kapas mi let.
- Siwini angangen sona ngeni angang achocho.
- Siwini koput ngeni tong me kinamwe.
- Siwini koum ngeni manawen omusano tipisin aramas.
- Siwini namanam tekia ngeni tipetekison.
- Siwini Kirikiringaw ngeni kirekireoch.
Kapasen Kot a mochen aiti ngonuk pwe NON KRAIST Kot a awesi om win me pworacho pwe kopwe tongeni uu ngeni tipis faniten Kraist. Na tufichin finata faniten manawom a nonom remw.
Iwe, ina ew sokkun angangen nieno tipis. Mi chuen wor (2) ruu nusun.
To be continued...
Sia poputa ponuweni ei kapas eis. Nge aewin ponuwan si ponuweni ngeni a apasa: Sinei Neniom Non Kraist Sises. Ika en emon ennetin souneng, neniom ka nom non Kraist. Wewen pwe ka ngaseno seni fan nemenien tipis me an pung. Mei fokkun auchea kopwe weweiti me essina ei ekiek.
Iwe iei oruwan: Echika Tipis, Amongoni Pung.
Sotun mwo anchangei pwe ita ka uta ngeni emon ponuwom oupwene fiu fengen. Nge ka sinei pwe atewe kepwe fiu ngeni mei naf an asoso, unuseoch an training, nge napanon iwe mei pwa pwe ii emon mwan pochokun. Nge epwene ian ika ke sinei pwe kana mettoch meinisin e fis faniten OM nifang ngeni? En ke wisen ngeni an asoso kinamwe me training. Neman ika aramas repwe era pwe en mi umwes pwe ke pusin uwou ngeni ponuwom na tufichin an epwe okkufuk.
Pusin ekieki. Fan chommong kich souneng sia fang ngeni tipis nenian non manawach. Ita ururun ach angang sipwe nieno tipis. Nge sia fen apochokunata non manawach pwe epwe wor an manaman me tufich. Nengeni pwe Kapasen Kot e aiti ngeni kich pwe sisapw mut ngeni tipis epwe warar non manawach. Rom. 13:14: "Nge ami oupwe pwilitalong ach Samol Sises Kraist, o ousap ekieki usun minne epwe apwonueta ekkewe mochenian fitukemi."
En mi weweiti masowen ena wokisin? Ousap ekieki minne epwe apwonueta ekewe mochenian fitukemi. Wewen nge kesapw ekieki, kesapw apwonueta, kosapw apochokuna angangen mochenian fituk non manawom.
Wiwin maun me nom non fonuen Europe iwe rekan pwenieno en teninimw iwe ra pinei anen mongo an esapw tikenong non ewe neni. Iwe chon non ewe neni repwene poputa echik tori fansoun ar ra fangeta. Iei usun ei ekiek Paul a wato nefinach. Echika tipis. Wes me amongoni ngeni met mochenin. Nieno.
Nge ifa usun an emon epwe tongeni echika tipis?
Paul a aiti ngeni kich non Efisos 4:22-32 me Kolosse 3:8-17 usun ei angang. Nge non Kolosse 3:8-10, Paul a makkei:
"Nge iei oupwe chok likitalo ekkeei mettoch meinisin: Chou, Song, ekiekingaw, esit, o kapas mi limengaw seni lon awemi. Ousap kapas chofona lefilemi, pun ouwa fen pwiliti seni kemi ewe aramasen lom me an kewe foffor. O ouwa pwilitalong womi ewe aramas fo, ewe mi wilisefal ngeni tipachem usun chok ununun ewe chon forata ii."
Ach sipwe chok mannapei masowen ekkei wokisin: Isetiw sonuk manawen lom, pwilitalong manaw mi fo. Echika tipis. Amongoni Pung.
- Siwini kapas chofona ngeni kapas mi let.
- Siwini angangen sona ngeni angang achocho.
- Siwini koput ngeni tong me kinamwe.
- Siwini koum ngeni manawen omusano tipisin aramas.
- Siwini namanam tekia ngeni tipetekison.
- Siwini Kirikiringaw ngeni kirekireoch.
Kapasen Kot a mochen aiti ngonuk pwe NON KRAIST Kot a awesi om win me pworacho pwe kopwe tongeni uu ngeni tipis faniten Kraist. Na tufichin finata faniten manawom a nonom remw.
Iwe, ina ew sokkun angangen nieno tipis. Mi chuen wor (2) ruu nusun.
To be continued...
Wednesday, May 18, 2011
Nieno Tipis (3): Sinei Neniom Non Sises Kraist
Mei ffat pwe tipis ii ach, souneng, ENEMY. Sa weweiti seni ekewe lessons me mwan pwe tipis mi afeiengaw, sopongaw, me kokotongaw masowan ngeni aramas nge akaewin ngeni kich souneng. Ai nuku kich meinisin sia sinei pwe neman ika menip sia fen piin tonong non osukosuken tipis.
Nge sia pwan kaeo fengen usun an Kapasen Kot aiti ngeni pwe sipwe nieno tipis non manawach (Rom.8:13; Kolosse 3:5).
Nge ai nuku met sisapw mwo sinei, ifan usun ach sipwe nieno tipis? Ifa usun an emon epwene poputa me maun ngeni ika fen poputa me nieno tipis?
Ikenai sia poputani me ponuweni ena kapas eis. Iei usun maun ngeni tipis.
Aewin, Weweiti ika sinei neniom non Sises Kraist. Mei eoch sipwe sinei neniach souneng meren Kot. Iei met mei murino om kopwe akkomw sinei me essina non manawom.
Rom.6:6-7
"Iwe sia silei pwe ewe aramas mi mes a eti Kraist le mala won an ewe irapenges, pwe pochokulen mochenian ach fori tipis epwe wesila, pun sisapw chuen nonom fan nemenien tipis. Pun are emon aramas a mala a ngasela seni fan nemenien tipis."
Nengeni an Paul main point: Chokewe ra fiti Kraist non an mano ra ngas seni tipis. Wewen pwe Paul e mochen kopwe sinei pwan ffat pwe nupwen om ka winiti emon noun Kot ka fiti Kraist non an mano. Iwe nupwen ka fiti Kraist non an mano, ka ngas seni fan nemenien tipis.
NGAS. SENI. TIPIS.
Mwut ngeni ei lesson epwe sotiw non om ekiek. Christ a pworaiti tipis. Nge pokiten sia chiechi ngeni Kraist, an Kraist win a pwan ach win. Iei auchean an Paul makkei "eti Kraist" non ei kinikinin sopwun non Rom 6. Kich souneng sia "Fiti Kraist won an irapanges, fiti non an mano, fiti non an manawsefan." "Fiti Kraist" wewen nge sia riri ngeni Kraist nge "non Kraist" wewen an Kraist pworacho me win a pwan ach.
Fotukatiw ei lesson non om ekiek. Appwosatiw.
Unuseochun ei lesson ngas seni tipis a pwa non Rom. 6:11 "Iei usun pwan ami oupwe chechemeni pwe ami oua fen mala ngeni tipis, nge iei oua manaw non ami chiechifengen me Kot Kraist Sises." Kesapw tunano anononun ei ekiek non ei wokisin. Ka NGAS seni tipis. Ka MANO ngeni tipis. Ka MANAW non chiechifengen me Kot.
Iwe upwe kapas eis. Met auchean an ei lesson epwe ppwosetiw non ekiekich? Met auchean ngeni manawach souneng? Ita ururun ei lesson epwe fang ach apinukeoch me pwapwa. Met chuen sokkun nemenem tipis epwe wata wom?
Ai anean me iotek pwe ei lesson epwe anisikich non ach maun ngeni ika nieno tipis. Paul non Rom.6:12 a apasa: "Tipis esapw chuen nemeni inisimi inisin mano, pun ousapw chuen aneasochisi ekewe mochenian fitukemi."
Tipis a kuf non nemenem. Kosapw mwut ngeni epwe niwin.
Iei ei aewin kinikin non maun ika nieno tipis. Seni umoumochun Kot, manamanen ewe Kot Ngun Mi Fen ewe a nonom non manawach, Souneng, esapw kich chon kuf ren sosotun tipis. Kich chon pworacho non Kraist Sises. Tipis epwe nom fan nemeniom. Mi wor om pochokunen uu ngeni tipis. Esapw en chon kuf.
Nge neman fan chommong si kan ekieki, "nge pwata chok a iei watten sosotun tipis?" Popun me wewen, pwe ach ekiek mi chuen nonom won ewe ekiek "kich chon tipis." Ke chuen ekieki pwe Kraist ese mwo pworaiti tipis. Ke pusin mwut ngeni tipis epwe pwan chuen nemenem nge afen kuf.
Me nom nupwen sisa mwo riri ngeni Kot non Kraist, iwe kich mi fotek non tipis. Tipis mi nemenikich. Nge pokiten ach nukunuk non an Kraist mano me manawsefan, sa ngas seni tipis sa mano ngeni tipis. Kich chon win pwe Kraist afen win. Kich chon win.
Iei neniom souneng: Non Kraist. Weweiti pwan apwapwak non. Iei aewin kinikin non ei maun ngeni tipis. Oruwen kinikin...Coming soon.
Nge sia pwan kaeo fengen usun an Kapasen Kot aiti ngeni pwe sipwe nieno tipis non manawach (Rom.8:13; Kolosse 3:5).
Nge ai nuku met sisapw mwo sinei, ifan usun ach sipwe nieno tipis? Ifa usun an emon epwene poputa me maun ngeni ika fen poputa me nieno tipis?
Ikenai sia poputani me ponuweni ena kapas eis. Iei usun maun ngeni tipis.
Aewin, Weweiti ika sinei neniom non Sises Kraist. Mei eoch sipwe sinei neniach souneng meren Kot. Iei met mei murino om kopwe akkomw sinei me essina non manawom.
Rom.6:6-7
"Iwe sia silei pwe ewe aramas mi mes a eti Kraist le mala won an ewe irapenges, pwe pochokulen mochenian ach fori tipis epwe wesila, pun sisapw chuen nonom fan nemenien tipis. Pun are emon aramas a mala a ngasela seni fan nemenien tipis."
Nengeni an Paul main point: Chokewe ra fiti Kraist non an mano ra ngas seni tipis. Wewen pwe Paul e mochen kopwe sinei pwan ffat pwe nupwen om ka winiti emon noun Kot ka fiti Kraist non an mano. Iwe nupwen ka fiti Kraist non an mano, ka ngas seni fan nemenien tipis.
NGAS. SENI. TIPIS.
Mwut ngeni ei lesson epwe sotiw non om ekiek. Christ a pworaiti tipis. Nge pokiten sia chiechi ngeni Kraist, an Kraist win a pwan ach win. Iei auchean an Paul makkei "eti Kraist" non ei kinikinin sopwun non Rom 6. Kich souneng sia "Fiti Kraist won an irapanges, fiti non an mano, fiti non an manawsefan." "Fiti Kraist" wewen nge sia riri ngeni Kraist nge "non Kraist" wewen an Kraist pworacho me win a pwan ach.
Fotukatiw ei lesson non om ekiek. Appwosatiw.
Unuseochun ei lesson ngas seni tipis a pwa non Rom. 6:11 "Iei usun pwan ami oupwe chechemeni pwe ami oua fen mala ngeni tipis, nge iei oua manaw non ami chiechifengen me Kot Kraist Sises." Kesapw tunano anononun ei ekiek non ei wokisin. Ka NGAS seni tipis. Ka MANO ngeni tipis. Ka MANAW non chiechifengen me Kot.
Iwe upwe kapas eis. Met auchean an ei lesson epwe ppwosetiw non ekiekich? Met auchean ngeni manawach souneng? Ita ururun ei lesson epwe fang ach apinukeoch me pwapwa. Met chuen sokkun nemenem tipis epwe wata wom?
Ai anean me iotek pwe ei lesson epwe anisikich non ach maun ngeni ika nieno tipis. Paul non Rom.6:12 a apasa: "Tipis esapw chuen nemeni inisimi inisin mano, pun ousapw chuen aneasochisi ekewe mochenian fitukemi."
Tipis a kuf non nemenem. Kosapw mwut ngeni epwe niwin.
Iei ei aewin kinikin non maun ika nieno tipis. Seni umoumochun Kot, manamanen ewe Kot Ngun Mi Fen ewe a nonom non manawach, Souneng, esapw kich chon kuf ren sosotun tipis. Kich chon pworacho non Kraist Sises. Tipis epwe nom fan nemeniom. Mi wor om pochokunen uu ngeni tipis. Esapw en chon kuf.
Nge neman fan chommong si kan ekieki, "nge pwata chok a iei watten sosotun tipis?" Popun me wewen, pwe ach ekiek mi chuen nonom won ewe ekiek "kich chon tipis." Ke chuen ekieki pwe Kraist ese mwo pworaiti tipis. Ke pusin mwut ngeni tipis epwe pwan chuen nemenem nge afen kuf.
Me nom nupwen sisa mwo riri ngeni Kot non Kraist, iwe kich mi fotek non tipis. Tipis mi nemenikich. Nge pokiten ach nukunuk non an Kraist mano me manawsefan, sa ngas seni tipis sa mano ngeni tipis. Kich chon win pwe Kraist afen win. Kich chon win.
Iei neniom souneng: Non Kraist. Weweiti pwan apwapwak non. Iei aewin kinikin non ei maun ngeni tipis. Oruwen kinikin...Coming soon.
Tuesday, May 17, 2011
Nieno Tipis (2): Kopwe Sinei Ponuwom
Ka monnetan om kopwe maun?
Ew kapas eis mi auchea ngeni kich. Mi pwan auchea ach sipwe porous fengen won, pwe angangen maun ika nieno tipis, ina masowen manawen emon souneng.
Kot mei pesei seni pusin An Kapas pwe sipwe kuta me nieno sokkun nonomun tipis mi chuen wor non manawach. Nengeni met e mak non puken Rom. 8:12-14>
"Iwe ami pwi kana a wor wisach, nge esapw lon ach sipwe nonom fan nemenien fituk. Pun are oua nom fan nemenien fituk, oupwe mano. Nge are oupwe amaaloi (Nieno)ekewe foforun tipis ren Ngunmifen, oupwe manaw. Iwe chokewe ir mi nom fan emwenien ewe Ngunmifen, ir noun Kot."
A pwan mak non puken Kolosse 3:5
"Iei mine oupwe amaaloi (Nieno) ekewe mochenian fonufan mi nom remi: sokopaten fofforun nisou, nuwangaw, mocheisou, mocheniangaw, me tipemong. (Pun tipemong och sokkun angang ngeni anumwan).
Anea eochu pwe Paul ese apasa sipwe negotiate ngeni tipis. Ese pwan apasa sipwe jok peki pechen. Kot afen apasa sipwe amaaloi ika nieno tipis.
Ina wisach na. Non pusin manawach sipwe kuta me nieno sokapaten tipis meinisin.
Pwe kich men fen weweiti ei mettoch tipis? Sise tongeni apasa maun ika nieno nge sise weweiti mwo och nonomun emon na ika na mettoch sipwe maun ngeni. Ach sisapw miriti nonomun tipis ina sipwe pusin afeiengawa kich.
Awewe, ren kewe sounfiun Merika ra nieno Osama Bin Laden. Re train non ukukun fitesomw year (ier) ar repwe weweiti ei mwan Bin Laden. Ra sinei nonomun, chon non an family, tori ar ra sinei ewe neni e op ia me tetenin noun kewe bodyguards me security. Ewe angang repwe ani a fokkun mecheres ngeniir.
Nge ika sipwe eani ei sokkun training faniten ach maun ngeni ika nieno tipis? Ach sipwe weweiti nonomun tipis pwe sisapw tuputa ren...
Sokkun Nonomun Tipis
Puken James 1:16 a pesei ngeni kich pwe sisap tuputa ren tipis. Wewen nge tipis och mettoch mei otuputup. Sipwe manapei ekis uruwon tipis:
1. Tipis a otupu Eve ngeni ewe foun ira, a sotuni an Adam aneasochis ngeni Kot.
2. Tipis a pwan sotuni netipen Akan pwe epwe angei kewe pisek auchea me non Jericho pwe epwe pisekini.
3. Tipis a afeiengawa King David faniten Bathsheba.
4. Tipis a atowawano King Solomon seni Kot faniten etian kewe mi chomong.
5. Tipis a emweni Judas pwe epwe afangemai Sises.
6. Tipis a fori ngeni Ananias me Safira ar repwe kapas chofona ngeni Petrus.
Non unusen ekkei cases, tipis a paani netipen ekkei aramas, a ochuna meser, nge sopwonon ar tuputa ren tipis ir mei jok feiengaw ika tonong non osukosuk ren.
Sokkun Kokotun Tipis
An tipis strategy ika plan pwe epwe otupu aramas pwe aramas repwe tuputa o tonong non osupwang, sopongaw, ika feiengaw. Puken James sopwun 1 wokisin 14 me 15: "Nge emon me emon aramas a tori sosotun ren pusin an mochenia mi etekini o paani netipan. Iwe, are an emon mochenia a liapeni letipan, a fis an tipis, nge are an tipis a unuselo, a fis an mala."
Ekkei wokisin ra aiti ngeni kich pwe sosot epwe tori emon me emon souneng. Nge an tipis epwe ponuweta a fis ika netipen ena aramas a tuputa a pwan fori na tipis.
James 4:1-2
"Ia ra feito me ie fiu me anini nefinemi? Resapw feito seni ami mochenia kana mi fiufengen non netipemi? Oua mochen mettoch, nge esapw torikemi. Oua ninni o mochenia nge ousap tongeni angei met oua mochen. Oua anini o fiu. Ousap eani mine oua mochen, pun ousap tungor seni Kot."
Oua mochen, oua anini, ouwa fiu, oua ninni.....esapw iei tetenin ach osukosuk souneng?
An Tipis Mochen
Pwe met auchean an tipis epwe otupu kich souneng? Met e mochen?
Aewin, tipis e mochen epwe nemenuk. Chechemeni an Kot kapas ngeni Kain. Kenesis 4:7
"Pokiten ka fori mine a ngaw, tipis a operuk nukun asamom, nge a mochen nemenuk, nge en kopwe akufu."
Tipis a nemeni Kain, a angawa an ekiek faniten pwin ewe, a esenipa an Kain epwe nieno Epel.
Sia pwan sinei me weweit pwe Kapasen Kot a aiti ngeni kich pwe tipis a pwan mochen angawa ewe angang Kraist a fori non an mano me manawsefan. Tipis a mochen epwe oruka om ekiek pwe kesap chuen eani apinukunuk non Kraist. Kopwe ekieki pwe ka towawono seni ewe chenin me tongen Kot. Tipis a pwan mochen atai an Kraist amusano aramas.
Tipis a mochen wato kokotongaw, osukosuk, feiengaw, sopwongaw ngeni kich souneng. Tipis a mochen kopwe tur seni neniom meren Kot.
Kenesis 4:7; James 1:15; Hebrews 12:1 ra aiti ngeni kich pwe sisapw tongeni sipwe emenungaw seni tipis.
Iwe ifa usun ach sipwe maun ngeni ika poputani ei angangen nieno tipis?
to be continued...
Ew kapas eis mi auchea ngeni kich. Mi pwan auchea ach sipwe porous fengen won, pwe angangen maun ika nieno tipis, ina masowen manawen emon souneng.
Kot mei pesei seni pusin An Kapas pwe sipwe kuta me nieno sokkun nonomun tipis mi chuen wor non manawach. Nengeni met e mak non puken Rom. 8:12-14>
"Iwe ami pwi kana a wor wisach, nge esapw lon ach sipwe nonom fan nemenien fituk. Pun are oua nom fan nemenien fituk, oupwe mano. Nge are oupwe amaaloi (Nieno)ekewe foforun tipis ren Ngunmifen, oupwe manaw. Iwe chokewe ir mi nom fan emwenien ewe Ngunmifen, ir noun Kot."
A pwan mak non puken Kolosse 3:5
"Iei mine oupwe amaaloi (Nieno) ekewe mochenian fonufan mi nom remi: sokopaten fofforun nisou, nuwangaw, mocheisou, mocheniangaw, me tipemong. (Pun tipemong och sokkun angang ngeni anumwan).
Anea eochu pwe Paul ese apasa sipwe negotiate ngeni tipis. Ese pwan apasa sipwe jok peki pechen. Kot afen apasa sipwe amaaloi ika nieno tipis.
Ina wisach na. Non pusin manawach sipwe kuta me nieno sokapaten tipis meinisin.
Pwe kich men fen weweiti ei mettoch tipis? Sise tongeni apasa maun ika nieno nge sise weweiti mwo och nonomun emon na ika na mettoch sipwe maun ngeni. Ach sisapw miriti nonomun tipis ina sipwe pusin afeiengawa kich.
Awewe, ren kewe sounfiun Merika ra nieno Osama Bin Laden. Re train non ukukun fitesomw year (ier) ar repwe weweiti ei mwan Bin Laden. Ra sinei nonomun, chon non an family, tori ar ra sinei ewe neni e op ia me tetenin noun kewe bodyguards me security. Ewe angang repwe ani a fokkun mecheres ngeniir.
Nge ika sipwe eani ei sokkun training faniten ach maun ngeni ika nieno tipis? Ach sipwe weweiti nonomun tipis pwe sisapw tuputa ren...
Sokkun Nonomun Tipis
Puken James 1:16 a pesei ngeni kich pwe sisap tuputa ren tipis. Wewen nge tipis och mettoch mei otuputup. Sipwe manapei ekis uruwon tipis:
1. Tipis a otupu Eve ngeni ewe foun ira, a sotuni an Adam aneasochis ngeni Kot.
2. Tipis a pwan sotuni netipen Akan pwe epwe angei kewe pisek auchea me non Jericho pwe epwe pisekini.
3. Tipis a afeiengawa King David faniten Bathsheba.
4. Tipis a atowawano King Solomon seni Kot faniten etian kewe mi chomong.
5. Tipis a emweni Judas pwe epwe afangemai Sises.
6. Tipis a fori ngeni Ananias me Safira ar repwe kapas chofona ngeni Petrus.
Non unusen ekkei cases, tipis a paani netipen ekkei aramas, a ochuna meser, nge sopwonon ar tuputa ren tipis ir mei jok feiengaw ika tonong non osukosuk ren.
Sokkun Kokotun Tipis
An tipis strategy ika plan pwe epwe otupu aramas pwe aramas repwe tuputa o tonong non osupwang, sopongaw, ika feiengaw. Puken James sopwun 1 wokisin 14 me 15: "Nge emon me emon aramas a tori sosotun ren pusin an mochenia mi etekini o paani netipan. Iwe, are an emon mochenia a liapeni letipan, a fis an tipis, nge are an tipis a unuselo, a fis an mala."
Ekkei wokisin ra aiti ngeni kich pwe sosot epwe tori emon me emon souneng. Nge an tipis epwe ponuweta a fis ika netipen ena aramas a tuputa a pwan fori na tipis.
James 4:1-2
"Ia ra feito me ie fiu me anini nefinemi? Resapw feito seni ami mochenia kana mi fiufengen non netipemi? Oua mochen mettoch, nge esapw torikemi. Oua ninni o mochenia nge ousap tongeni angei met oua mochen. Oua anini o fiu. Ousap eani mine oua mochen, pun ousap tungor seni Kot."
Oua mochen, oua anini, ouwa fiu, oua ninni.....esapw iei tetenin ach osukosuk souneng?
An Tipis Mochen
Pwe met auchean an tipis epwe otupu kich souneng? Met e mochen?
Aewin, tipis e mochen epwe nemenuk. Chechemeni an Kot kapas ngeni Kain. Kenesis 4:7
"Pokiten ka fori mine a ngaw, tipis a operuk nukun asamom, nge a mochen nemenuk, nge en kopwe akufu."
Tipis a nemeni Kain, a angawa an ekiek faniten pwin ewe, a esenipa an Kain epwe nieno Epel.
Sia pwan sinei me weweit pwe Kapasen Kot a aiti ngeni kich pwe tipis a pwan mochen angawa ewe angang Kraist a fori non an mano me manawsefan. Tipis a mochen epwe oruka om ekiek pwe kesap chuen eani apinukunuk non Kraist. Kopwe ekieki pwe ka towawono seni ewe chenin me tongen Kot. Tipis a pwan mochen atai an Kraist amusano aramas.
Tipis a mochen wato kokotongaw, osukosuk, feiengaw, sopwongaw ngeni kich souneng. Tipis a mochen kopwe tur seni neniom meren Kot.
Kenesis 4:7; James 1:15; Hebrews 12:1 ra aiti ngeni kich pwe sisapw tongeni sipwe emenungaw seni tipis.
Iwe ifa usun ach sipwe maun ngeni ika poputani ei angangen nieno tipis?
to be continued...
Saturday, April 02, 2011
Nieno Tipis (part 1)
Ika emon epwe kapas eis ngonuk: "ifan ena wis kich souneng sisapw tongeni sipwe tunano." Neman epwe tepetep sokkun ponuwan sipwe wata. Awewe: Anea Kapasen Kot, Aronga ewe Kapas, ika fen achocho fiti fan ika eusening afanafan. Mei pung remw. Kana mettoch meinisin mei pesepes seni Kapasen Kot pwe sipwe fori pwan nikitiw non.
Nge mi wor pwan ew wisach souneng ese watte pekin esikun ika afanafan won. Iei ren ewe mettoch "Nieno Tipis." Neman fitemon neimi resapw tipeew ngeni metei u eani porous. Neman repwe apasa pwe Christ a fen wineni ewe maun ngeni tipis. Neman repwe fen pwan kapas eis ika met ujok namwoten an Christ mano won irapenges ika pwe ina tipis mi chok nemenem? Mei pung. An Christ mano won irapenges a wineni ewe maun ngeni tipis. Nge Paipel mi pesei souneng meinisin pwe repwe pwan eani ei angangen nieno tipis.
Christ a awesi ewe NIWININ tipis me won an ewe irapenges. Kich souneng, ewe niwinin tipis mano esapw chuen ach (Rom. 8:4). Chon nonom non Christ rese chuen nom fan pungun tipis (Rom. 8:1). An Christ mano a pwan uwei seni tipis an pung me nemenem won souneng meinisin. Ach fiti Christ non an mano, esapw chuen kich chon fotek ngeni tipis. Pwe Christ a angei seni tipis an sokkun nemenem meinisin non an manawsefan seni mano (Rom. 6:14; 22). Iwe, ika pwe Christ a awesi ewe niwinin tipis nge a pwan angei nemenem me pung seni tipis, iwe met ujok ena sipwe nieno?
Puken Rom. 8:13 pwan Col. 3:5 ra aiti ngeni kich pwe sipwe fokkun nieno tipis non manawach. Ena kapas eis, ifa usun an emon epwe tongeni nieno tipis?
Fifiti kich non ekan ran mwach pwe sipwe aporousa me eppieta me non Paipel ifa usun ei angangen nieno tipis. Kinisou Kot epwe afeiochuk!
Nge mi wor pwan ew wisach souneng ese watte pekin esikun ika afanafan won. Iei ren ewe mettoch "Nieno Tipis." Neman fitemon neimi resapw tipeew ngeni metei u eani porous. Neman repwe apasa pwe Christ a fen wineni ewe maun ngeni tipis. Neman repwe fen pwan kapas eis ika met ujok namwoten an Christ mano won irapenges ika pwe ina tipis mi chok nemenem? Mei pung. An Christ mano won irapenges a wineni ewe maun ngeni tipis. Nge Paipel mi pesei souneng meinisin pwe repwe pwan eani ei angangen nieno tipis.
Christ a awesi ewe NIWININ tipis me won an ewe irapenges. Kich souneng, ewe niwinin tipis mano esapw chuen ach (Rom. 8:4). Chon nonom non Christ rese chuen nom fan pungun tipis (Rom. 8:1). An Christ mano a pwan uwei seni tipis an pung me nemenem won souneng meinisin. Ach fiti Christ non an mano, esapw chuen kich chon fotek ngeni tipis. Pwe Christ a angei seni tipis an sokkun nemenem meinisin non an manawsefan seni mano (Rom. 6:14; 22). Iwe, ika pwe Christ a awesi ewe niwinin tipis nge a pwan angei nemenem me pung seni tipis, iwe met ujok ena sipwe nieno?
Puken Rom. 8:13 pwan Col. 3:5 ra aiti ngeni kich pwe sipwe fokkun nieno tipis non manawach. Ena kapas eis, ifa usun an emon epwe tongeni nieno tipis?
Fifiti kich non ekan ran mwach pwe sipwe aporousa me eppieta me non Paipel ifa usun ei angangen nieno tipis. Kinisou Kot epwe afeiochuk!
Wednesday, March 30, 2011
A Poputa
Me mwen mettoch meinisin sipwe kinisou pwan mwareiti Kot ren an tong me umoumoch ngeni kich. Ika esapw pwunun an akkot fanitach, met ei sia ekiekieta ikenai esapw ponueta. Kinisou ngeni II ren an awora ngeni kich kei sokkun tufich pwe sipwe tongeni chiechi fengen won.
Aruwan, mei murino sipwe awewei popun me auchean ach ei neni. Ei neni sa awora faniten ach chungu me mochen kuta ngeni chiechiach Chon Chuuk ewe Kapasen Kot kapasen manaw. Sa mochen wato ach aninis non pekin study me research faniten ach sipwe kaeo fengen ei Kapas . Faniten Kot mi ngeni kich tufichin study me fiti sikun, sia aucheani ei neni faniten ach sipwe atoura masowen ach kaeo me sikun.
Eunungatin ika ailuwan, sipwe pwan apasa ach kapasen omusomus faniten nounoun me ititi ngawen porous ika fen mwanikisin itechik sa nounou non ei neni. Esapw kich mei sinenap non fosun Chuuk. Esapw pwan turun tipach pwe kana sokkun kapas ika mwanikisin itechik repwe pwa non ei neni. Iei ukukun ach tongeni me tufich non fosun Chuuk. Fokkun Omusano ach tipis.
Kinisou chapur. Ika mei wor om kapas eis, churi kich ika mak ngeni kich non ach ena email: juukizchelu@hotmail.com Kinisou, Kot epwe efeiochuk!
Aruwan, mei murino sipwe awewei popun me auchean ach ei neni. Ei neni sa awora faniten ach chungu me mochen kuta ngeni chiechiach Chon Chuuk ewe Kapasen Kot kapasen manaw. Sa mochen wato ach aninis non pekin study me research faniten ach sipwe kaeo fengen ei Kapas . Faniten Kot mi ngeni kich tufichin study me fiti sikun, sia aucheani ei neni faniten ach sipwe atoura masowen ach kaeo me sikun.
Eunungatin ika ailuwan, sipwe pwan apasa ach kapasen omusomus faniten nounoun me ititi ngawen porous ika fen mwanikisin itechik sa nounou non ei neni. Esapw kich mei sinenap non fosun Chuuk. Esapw pwan turun tipach pwe kana sokkun kapas ika mwanikisin itechik repwe pwa non ei neni. Iei ukukun ach tongeni me tufich non fosun Chuuk. Fokkun Omusano ach tipis.
Kinisou chapur. Ika mei wor om kapas eis, churi kich ika mak ngeni kich non ach ena email: juukizchelu@hotmail.com Kinisou, Kot epwe efeiochuk!
Subscribe to:
Posts (Atom)