Iwe, ifa usun ach sipwe nieno tipis?
Sia poputa ponuweni ei kapas eis. Nge aewin ponuwan si ponuweni ngeni a apasa: Sinei Neniom Non Kraist Sises. Ika en emon ennetin souneng, neniom ka nom non Kraist. Wewen pwe ka ngaseno seni fan nemenien tipis me an pung. Mei fokkun auchea kopwe weweiti me essina ei ekiek.
Iwe iei oruwan: Echika Tipis, Amongoni Pung.
Sotun mwo anchangei pwe ita ka uta ngeni emon ponuwom oupwene fiu fengen. Nge ka sinei pwe atewe kepwe fiu ngeni mei naf an asoso, unuseoch an training, nge napanon iwe mei pwa pwe ii emon mwan pochokun. Nge epwene ian ika ke sinei pwe kana mettoch meinisin e fis faniten OM nifang ngeni? En ke wisen ngeni an asoso kinamwe me training. Neman ika aramas repwe era pwe en mi umwes pwe ke pusin uwou ngeni ponuwom na tufichin an epwe okkufuk.
Pusin ekieki. Fan chommong kich souneng sia fang ngeni tipis nenian non manawach. Ita ururun ach angang sipwe nieno tipis. Nge sia fen apochokunata non manawach pwe epwe wor an manaman me tufich. Nengeni pwe Kapasen Kot e aiti ngeni kich pwe sisapw mut ngeni tipis epwe warar non manawach. Rom. 13:14: "Nge ami oupwe pwilitalong ach Samol Sises Kraist, o ousap ekieki usun minne epwe apwonueta ekkewe mochenian fitukemi."
En mi weweiti masowen ena wokisin? Ousap ekieki minne epwe apwonueta ekewe mochenian fitukemi. Wewen nge kesapw ekieki, kesapw apwonueta, kosapw apochokuna angangen mochenian fituk non manawom.
Wiwin maun me nom non fonuen Europe iwe rekan pwenieno en teninimw iwe ra pinei anen mongo an esapw tikenong non ewe neni. Iwe chon non ewe neni repwene poputa echik tori fansoun ar ra fangeta. Iei usun ei ekiek Paul a wato nefinach. Echika tipis. Wes me amongoni ngeni met mochenin. Nieno.
Nge ifa usun an emon epwe tongeni echika tipis?
Paul a aiti ngeni kich non Efisos 4:22-32 me Kolosse 3:8-17 usun ei angang. Nge non Kolosse 3:8-10, Paul a makkei:
"Nge iei oupwe chok likitalo ekkeei mettoch meinisin: Chou, Song, ekiekingaw, esit, o kapas mi limengaw seni lon awemi. Ousap kapas chofona lefilemi, pun ouwa fen pwiliti seni kemi ewe aramasen lom me an kewe foffor. O ouwa pwilitalong womi ewe aramas fo, ewe mi wilisefal ngeni tipachem usun chok ununun ewe chon forata ii."
Ach sipwe chok mannapei masowen ekkei wokisin: Isetiw sonuk manawen lom, pwilitalong manaw mi fo. Echika tipis. Amongoni Pung.
- Siwini kapas chofona ngeni kapas mi let.
- Siwini angangen sona ngeni angang achocho.
- Siwini koput ngeni tong me kinamwe.
- Siwini koum ngeni manawen omusano tipisin aramas.
- Siwini namanam tekia ngeni tipetekison.
- Siwini Kirikiringaw ngeni kirekireoch.
Kapasen Kot a mochen aiti ngonuk pwe NON KRAIST Kot a awesi om win me pworacho pwe kopwe tongeni uu ngeni tipis faniten Kraist. Na tufichin finata faniten manawom a nonom remw.
Iwe, ina ew sokkun angangen nieno tipis. Mi chuen wor (2) ruu nusun.
To be continued...
Tuesday, May 24, 2011
Wednesday, May 18, 2011
Nieno Tipis (3): Sinei Neniom Non Sises Kraist
Mei ffat pwe tipis ii ach, souneng, ENEMY. Sa weweiti seni ekewe lessons me mwan pwe tipis mi afeiengaw, sopongaw, me kokotongaw masowan ngeni aramas nge akaewin ngeni kich souneng. Ai nuku kich meinisin sia sinei pwe neman ika menip sia fen piin tonong non osukosuken tipis.
Nge sia pwan kaeo fengen usun an Kapasen Kot aiti ngeni pwe sipwe nieno tipis non manawach (Rom.8:13; Kolosse 3:5).
Nge ai nuku met sisapw mwo sinei, ifan usun ach sipwe nieno tipis? Ifa usun an emon epwene poputa me maun ngeni ika fen poputa me nieno tipis?
Ikenai sia poputani me ponuweni ena kapas eis. Iei usun maun ngeni tipis.
Aewin, Weweiti ika sinei neniom non Sises Kraist. Mei eoch sipwe sinei neniach souneng meren Kot. Iei met mei murino om kopwe akkomw sinei me essina non manawom.
Rom.6:6-7
"Iwe sia silei pwe ewe aramas mi mes a eti Kraist le mala won an ewe irapenges, pwe pochokulen mochenian ach fori tipis epwe wesila, pun sisapw chuen nonom fan nemenien tipis. Pun are emon aramas a mala a ngasela seni fan nemenien tipis."
Nengeni an Paul main point: Chokewe ra fiti Kraist non an mano ra ngas seni tipis. Wewen pwe Paul e mochen kopwe sinei pwan ffat pwe nupwen om ka winiti emon noun Kot ka fiti Kraist non an mano. Iwe nupwen ka fiti Kraist non an mano, ka ngas seni fan nemenien tipis.
NGAS. SENI. TIPIS.
Mwut ngeni ei lesson epwe sotiw non om ekiek. Christ a pworaiti tipis. Nge pokiten sia chiechi ngeni Kraist, an Kraist win a pwan ach win. Iei auchean an Paul makkei "eti Kraist" non ei kinikinin sopwun non Rom 6. Kich souneng sia "Fiti Kraist won an irapanges, fiti non an mano, fiti non an manawsefan." "Fiti Kraist" wewen nge sia riri ngeni Kraist nge "non Kraist" wewen an Kraist pworacho me win a pwan ach.
Fotukatiw ei lesson non om ekiek. Appwosatiw.
Unuseochun ei lesson ngas seni tipis a pwa non Rom. 6:11 "Iei usun pwan ami oupwe chechemeni pwe ami oua fen mala ngeni tipis, nge iei oua manaw non ami chiechifengen me Kot Kraist Sises." Kesapw tunano anononun ei ekiek non ei wokisin. Ka NGAS seni tipis. Ka MANO ngeni tipis. Ka MANAW non chiechifengen me Kot.
Iwe upwe kapas eis. Met auchean an ei lesson epwe ppwosetiw non ekiekich? Met auchean ngeni manawach souneng? Ita ururun ei lesson epwe fang ach apinukeoch me pwapwa. Met chuen sokkun nemenem tipis epwe wata wom?
Ai anean me iotek pwe ei lesson epwe anisikich non ach maun ngeni ika nieno tipis. Paul non Rom.6:12 a apasa: "Tipis esapw chuen nemeni inisimi inisin mano, pun ousapw chuen aneasochisi ekewe mochenian fitukemi."
Tipis a kuf non nemenem. Kosapw mwut ngeni epwe niwin.
Iei ei aewin kinikin non maun ika nieno tipis. Seni umoumochun Kot, manamanen ewe Kot Ngun Mi Fen ewe a nonom non manawach, Souneng, esapw kich chon kuf ren sosotun tipis. Kich chon pworacho non Kraist Sises. Tipis epwe nom fan nemeniom. Mi wor om pochokunen uu ngeni tipis. Esapw en chon kuf.
Nge neman fan chommong si kan ekieki, "nge pwata chok a iei watten sosotun tipis?" Popun me wewen, pwe ach ekiek mi chuen nonom won ewe ekiek "kich chon tipis." Ke chuen ekieki pwe Kraist ese mwo pworaiti tipis. Ke pusin mwut ngeni tipis epwe pwan chuen nemenem nge afen kuf.
Me nom nupwen sisa mwo riri ngeni Kot non Kraist, iwe kich mi fotek non tipis. Tipis mi nemenikich. Nge pokiten ach nukunuk non an Kraist mano me manawsefan, sa ngas seni tipis sa mano ngeni tipis. Kich chon win pwe Kraist afen win. Kich chon win.
Iei neniom souneng: Non Kraist. Weweiti pwan apwapwak non. Iei aewin kinikin non ei maun ngeni tipis. Oruwen kinikin...Coming soon.
Nge sia pwan kaeo fengen usun an Kapasen Kot aiti ngeni pwe sipwe nieno tipis non manawach (Rom.8:13; Kolosse 3:5).
Nge ai nuku met sisapw mwo sinei, ifan usun ach sipwe nieno tipis? Ifa usun an emon epwene poputa me maun ngeni ika fen poputa me nieno tipis?
Ikenai sia poputani me ponuweni ena kapas eis. Iei usun maun ngeni tipis.
Aewin, Weweiti ika sinei neniom non Sises Kraist. Mei eoch sipwe sinei neniach souneng meren Kot. Iei met mei murino om kopwe akkomw sinei me essina non manawom.
Rom.6:6-7
"Iwe sia silei pwe ewe aramas mi mes a eti Kraist le mala won an ewe irapenges, pwe pochokulen mochenian ach fori tipis epwe wesila, pun sisapw chuen nonom fan nemenien tipis. Pun are emon aramas a mala a ngasela seni fan nemenien tipis."
Nengeni an Paul main point: Chokewe ra fiti Kraist non an mano ra ngas seni tipis. Wewen pwe Paul e mochen kopwe sinei pwan ffat pwe nupwen om ka winiti emon noun Kot ka fiti Kraist non an mano. Iwe nupwen ka fiti Kraist non an mano, ka ngas seni fan nemenien tipis.
NGAS. SENI. TIPIS.
Mwut ngeni ei lesson epwe sotiw non om ekiek. Christ a pworaiti tipis. Nge pokiten sia chiechi ngeni Kraist, an Kraist win a pwan ach win. Iei auchean an Paul makkei "eti Kraist" non ei kinikinin sopwun non Rom 6. Kich souneng sia "Fiti Kraist won an irapanges, fiti non an mano, fiti non an manawsefan." "Fiti Kraist" wewen nge sia riri ngeni Kraist nge "non Kraist" wewen an Kraist pworacho me win a pwan ach.
Fotukatiw ei lesson non om ekiek. Appwosatiw.
Unuseochun ei lesson ngas seni tipis a pwa non Rom. 6:11 "Iei usun pwan ami oupwe chechemeni pwe ami oua fen mala ngeni tipis, nge iei oua manaw non ami chiechifengen me Kot Kraist Sises." Kesapw tunano anononun ei ekiek non ei wokisin. Ka NGAS seni tipis. Ka MANO ngeni tipis. Ka MANAW non chiechifengen me Kot.
Iwe upwe kapas eis. Met auchean an ei lesson epwe ppwosetiw non ekiekich? Met auchean ngeni manawach souneng? Ita ururun ei lesson epwe fang ach apinukeoch me pwapwa. Met chuen sokkun nemenem tipis epwe wata wom?
Ai anean me iotek pwe ei lesson epwe anisikich non ach maun ngeni ika nieno tipis. Paul non Rom.6:12 a apasa: "Tipis esapw chuen nemeni inisimi inisin mano, pun ousapw chuen aneasochisi ekewe mochenian fitukemi."
Tipis a kuf non nemenem. Kosapw mwut ngeni epwe niwin.
Iei ei aewin kinikin non maun ika nieno tipis. Seni umoumochun Kot, manamanen ewe Kot Ngun Mi Fen ewe a nonom non manawach, Souneng, esapw kich chon kuf ren sosotun tipis. Kich chon pworacho non Kraist Sises. Tipis epwe nom fan nemeniom. Mi wor om pochokunen uu ngeni tipis. Esapw en chon kuf.
Nge neman fan chommong si kan ekieki, "nge pwata chok a iei watten sosotun tipis?" Popun me wewen, pwe ach ekiek mi chuen nonom won ewe ekiek "kich chon tipis." Ke chuen ekieki pwe Kraist ese mwo pworaiti tipis. Ke pusin mwut ngeni tipis epwe pwan chuen nemenem nge afen kuf.
Me nom nupwen sisa mwo riri ngeni Kot non Kraist, iwe kich mi fotek non tipis. Tipis mi nemenikich. Nge pokiten ach nukunuk non an Kraist mano me manawsefan, sa ngas seni tipis sa mano ngeni tipis. Kich chon win pwe Kraist afen win. Kich chon win.
Iei neniom souneng: Non Kraist. Weweiti pwan apwapwak non. Iei aewin kinikin non ei maun ngeni tipis. Oruwen kinikin...Coming soon.
Tuesday, May 17, 2011
Nieno Tipis (2): Kopwe Sinei Ponuwom
Ka monnetan om kopwe maun?
Ew kapas eis mi auchea ngeni kich. Mi pwan auchea ach sipwe porous fengen won, pwe angangen maun ika nieno tipis, ina masowen manawen emon souneng.
Kot mei pesei seni pusin An Kapas pwe sipwe kuta me nieno sokkun nonomun tipis mi chuen wor non manawach. Nengeni met e mak non puken Rom. 8:12-14>
"Iwe ami pwi kana a wor wisach, nge esapw lon ach sipwe nonom fan nemenien fituk. Pun are oua nom fan nemenien fituk, oupwe mano. Nge are oupwe amaaloi (Nieno)ekewe foforun tipis ren Ngunmifen, oupwe manaw. Iwe chokewe ir mi nom fan emwenien ewe Ngunmifen, ir noun Kot."
A pwan mak non puken Kolosse 3:5
"Iei mine oupwe amaaloi (Nieno) ekewe mochenian fonufan mi nom remi: sokopaten fofforun nisou, nuwangaw, mocheisou, mocheniangaw, me tipemong. (Pun tipemong och sokkun angang ngeni anumwan).
Anea eochu pwe Paul ese apasa sipwe negotiate ngeni tipis. Ese pwan apasa sipwe jok peki pechen. Kot afen apasa sipwe amaaloi ika nieno tipis.
Ina wisach na. Non pusin manawach sipwe kuta me nieno sokapaten tipis meinisin.
Pwe kich men fen weweiti ei mettoch tipis? Sise tongeni apasa maun ika nieno nge sise weweiti mwo och nonomun emon na ika na mettoch sipwe maun ngeni. Ach sisapw miriti nonomun tipis ina sipwe pusin afeiengawa kich.
Awewe, ren kewe sounfiun Merika ra nieno Osama Bin Laden. Re train non ukukun fitesomw year (ier) ar repwe weweiti ei mwan Bin Laden. Ra sinei nonomun, chon non an family, tori ar ra sinei ewe neni e op ia me tetenin noun kewe bodyguards me security. Ewe angang repwe ani a fokkun mecheres ngeniir.
Nge ika sipwe eani ei sokkun training faniten ach maun ngeni ika nieno tipis? Ach sipwe weweiti nonomun tipis pwe sisapw tuputa ren...
Sokkun Nonomun Tipis
Puken James 1:16 a pesei ngeni kich pwe sisap tuputa ren tipis. Wewen nge tipis och mettoch mei otuputup. Sipwe manapei ekis uruwon tipis:
1. Tipis a otupu Eve ngeni ewe foun ira, a sotuni an Adam aneasochis ngeni Kot.
2. Tipis a pwan sotuni netipen Akan pwe epwe angei kewe pisek auchea me non Jericho pwe epwe pisekini.
3. Tipis a afeiengawa King David faniten Bathsheba.
4. Tipis a atowawano King Solomon seni Kot faniten etian kewe mi chomong.
5. Tipis a emweni Judas pwe epwe afangemai Sises.
6. Tipis a fori ngeni Ananias me Safira ar repwe kapas chofona ngeni Petrus.
Non unusen ekkei cases, tipis a paani netipen ekkei aramas, a ochuna meser, nge sopwonon ar tuputa ren tipis ir mei jok feiengaw ika tonong non osukosuk ren.
Sokkun Kokotun Tipis
An tipis strategy ika plan pwe epwe otupu aramas pwe aramas repwe tuputa o tonong non osupwang, sopongaw, ika feiengaw. Puken James sopwun 1 wokisin 14 me 15: "Nge emon me emon aramas a tori sosotun ren pusin an mochenia mi etekini o paani netipan. Iwe, are an emon mochenia a liapeni letipan, a fis an tipis, nge are an tipis a unuselo, a fis an mala."
Ekkei wokisin ra aiti ngeni kich pwe sosot epwe tori emon me emon souneng. Nge an tipis epwe ponuweta a fis ika netipen ena aramas a tuputa a pwan fori na tipis.
James 4:1-2
"Ia ra feito me ie fiu me anini nefinemi? Resapw feito seni ami mochenia kana mi fiufengen non netipemi? Oua mochen mettoch, nge esapw torikemi. Oua ninni o mochenia nge ousap tongeni angei met oua mochen. Oua anini o fiu. Ousap eani mine oua mochen, pun ousap tungor seni Kot."
Oua mochen, oua anini, ouwa fiu, oua ninni.....esapw iei tetenin ach osukosuk souneng?
An Tipis Mochen
Pwe met auchean an tipis epwe otupu kich souneng? Met e mochen?
Aewin, tipis e mochen epwe nemenuk. Chechemeni an Kot kapas ngeni Kain. Kenesis 4:7
"Pokiten ka fori mine a ngaw, tipis a operuk nukun asamom, nge a mochen nemenuk, nge en kopwe akufu."
Tipis a nemeni Kain, a angawa an ekiek faniten pwin ewe, a esenipa an Kain epwe nieno Epel.
Sia pwan sinei me weweit pwe Kapasen Kot a aiti ngeni kich pwe tipis a pwan mochen angawa ewe angang Kraist a fori non an mano me manawsefan. Tipis a mochen epwe oruka om ekiek pwe kesap chuen eani apinukunuk non Kraist. Kopwe ekieki pwe ka towawono seni ewe chenin me tongen Kot. Tipis a pwan mochen atai an Kraist amusano aramas.
Tipis a mochen wato kokotongaw, osukosuk, feiengaw, sopwongaw ngeni kich souneng. Tipis a mochen kopwe tur seni neniom meren Kot.
Kenesis 4:7; James 1:15; Hebrews 12:1 ra aiti ngeni kich pwe sisapw tongeni sipwe emenungaw seni tipis.
Iwe ifa usun ach sipwe maun ngeni ika poputani ei angangen nieno tipis?
to be continued...
Ew kapas eis mi auchea ngeni kich. Mi pwan auchea ach sipwe porous fengen won, pwe angangen maun ika nieno tipis, ina masowen manawen emon souneng.
Kot mei pesei seni pusin An Kapas pwe sipwe kuta me nieno sokkun nonomun tipis mi chuen wor non manawach. Nengeni met e mak non puken Rom. 8:12-14>
"Iwe ami pwi kana a wor wisach, nge esapw lon ach sipwe nonom fan nemenien fituk. Pun are oua nom fan nemenien fituk, oupwe mano. Nge are oupwe amaaloi (Nieno)ekewe foforun tipis ren Ngunmifen, oupwe manaw. Iwe chokewe ir mi nom fan emwenien ewe Ngunmifen, ir noun Kot."
A pwan mak non puken Kolosse 3:5
"Iei mine oupwe amaaloi (Nieno) ekewe mochenian fonufan mi nom remi: sokopaten fofforun nisou, nuwangaw, mocheisou, mocheniangaw, me tipemong. (Pun tipemong och sokkun angang ngeni anumwan).
Anea eochu pwe Paul ese apasa sipwe negotiate ngeni tipis. Ese pwan apasa sipwe jok peki pechen. Kot afen apasa sipwe amaaloi ika nieno tipis.
Ina wisach na. Non pusin manawach sipwe kuta me nieno sokapaten tipis meinisin.
Pwe kich men fen weweiti ei mettoch tipis? Sise tongeni apasa maun ika nieno nge sise weweiti mwo och nonomun emon na ika na mettoch sipwe maun ngeni. Ach sisapw miriti nonomun tipis ina sipwe pusin afeiengawa kich.
Awewe, ren kewe sounfiun Merika ra nieno Osama Bin Laden. Re train non ukukun fitesomw year (ier) ar repwe weweiti ei mwan Bin Laden. Ra sinei nonomun, chon non an family, tori ar ra sinei ewe neni e op ia me tetenin noun kewe bodyguards me security. Ewe angang repwe ani a fokkun mecheres ngeniir.
Nge ika sipwe eani ei sokkun training faniten ach maun ngeni ika nieno tipis? Ach sipwe weweiti nonomun tipis pwe sisapw tuputa ren...
Sokkun Nonomun Tipis
Puken James 1:16 a pesei ngeni kich pwe sisap tuputa ren tipis. Wewen nge tipis och mettoch mei otuputup. Sipwe manapei ekis uruwon tipis:
1. Tipis a otupu Eve ngeni ewe foun ira, a sotuni an Adam aneasochis ngeni Kot.
2. Tipis a pwan sotuni netipen Akan pwe epwe angei kewe pisek auchea me non Jericho pwe epwe pisekini.
3. Tipis a afeiengawa King David faniten Bathsheba.
4. Tipis a atowawano King Solomon seni Kot faniten etian kewe mi chomong.
5. Tipis a emweni Judas pwe epwe afangemai Sises.
6. Tipis a fori ngeni Ananias me Safira ar repwe kapas chofona ngeni Petrus.
Non unusen ekkei cases, tipis a paani netipen ekkei aramas, a ochuna meser, nge sopwonon ar tuputa ren tipis ir mei jok feiengaw ika tonong non osukosuk ren.
Sokkun Kokotun Tipis
An tipis strategy ika plan pwe epwe otupu aramas pwe aramas repwe tuputa o tonong non osupwang, sopongaw, ika feiengaw. Puken James sopwun 1 wokisin 14 me 15: "Nge emon me emon aramas a tori sosotun ren pusin an mochenia mi etekini o paani netipan. Iwe, are an emon mochenia a liapeni letipan, a fis an tipis, nge are an tipis a unuselo, a fis an mala."
Ekkei wokisin ra aiti ngeni kich pwe sosot epwe tori emon me emon souneng. Nge an tipis epwe ponuweta a fis ika netipen ena aramas a tuputa a pwan fori na tipis.
James 4:1-2
"Ia ra feito me ie fiu me anini nefinemi? Resapw feito seni ami mochenia kana mi fiufengen non netipemi? Oua mochen mettoch, nge esapw torikemi. Oua ninni o mochenia nge ousap tongeni angei met oua mochen. Oua anini o fiu. Ousap eani mine oua mochen, pun ousap tungor seni Kot."
Oua mochen, oua anini, ouwa fiu, oua ninni.....esapw iei tetenin ach osukosuk souneng?
An Tipis Mochen
Pwe met auchean an tipis epwe otupu kich souneng? Met e mochen?
Aewin, tipis e mochen epwe nemenuk. Chechemeni an Kot kapas ngeni Kain. Kenesis 4:7
"Pokiten ka fori mine a ngaw, tipis a operuk nukun asamom, nge a mochen nemenuk, nge en kopwe akufu."
Tipis a nemeni Kain, a angawa an ekiek faniten pwin ewe, a esenipa an Kain epwe nieno Epel.
Sia pwan sinei me weweit pwe Kapasen Kot a aiti ngeni kich pwe tipis a pwan mochen angawa ewe angang Kraist a fori non an mano me manawsefan. Tipis a mochen epwe oruka om ekiek pwe kesap chuen eani apinukunuk non Kraist. Kopwe ekieki pwe ka towawono seni ewe chenin me tongen Kot. Tipis a pwan mochen atai an Kraist amusano aramas.
Tipis a mochen wato kokotongaw, osukosuk, feiengaw, sopwongaw ngeni kich souneng. Tipis a mochen kopwe tur seni neniom meren Kot.
Kenesis 4:7; James 1:15; Hebrews 12:1 ra aiti ngeni kich pwe sisapw tongeni sipwe emenungaw seni tipis.
Iwe ifa usun ach sipwe maun ngeni ika poputani ei angangen nieno tipis?
to be continued...
Subscribe to:
Posts (Atom)