Tuesday, May 17, 2011

Nieno Tipis (2): Kopwe Sinei Ponuwom

Ka monnetan om kopwe maun?

Ew kapas eis mi auchea ngeni kich. Mi pwan auchea ach sipwe porous fengen won, pwe angangen maun ika nieno tipis, ina masowen manawen emon souneng.

Kot mei pesei seni pusin An Kapas pwe sipwe kuta me nieno sokkun nonomun tipis mi chuen wor non manawach. Nengeni met e mak non puken Rom. 8:12-14>

"Iwe ami pwi kana a wor wisach, nge esapw lon ach sipwe nonom fan nemenien fituk. Pun are oua nom fan nemenien fituk, oupwe mano. Nge are oupwe amaaloi (Nieno)ekewe foforun tipis ren Ngunmifen, oupwe manaw. Iwe chokewe ir mi nom fan emwenien ewe Ngunmifen, ir noun Kot."

A pwan mak non puken Kolosse 3:5

"Iei mine oupwe amaaloi (Nieno) ekewe mochenian fonufan mi nom remi: sokopaten fofforun nisou, nuwangaw, mocheisou, mocheniangaw, me tipemong. (Pun tipemong och sokkun angang ngeni anumwan).

Anea eochu pwe Paul ese apasa sipwe negotiate ngeni tipis. Ese pwan apasa sipwe jok peki pechen. Kot afen apasa sipwe amaaloi ika nieno tipis.

Ina wisach na. Non pusin manawach sipwe kuta me nieno sokapaten tipis meinisin.

Pwe kich men fen weweiti ei mettoch tipis? Sise tongeni apasa maun ika nieno nge sise weweiti mwo och nonomun emon na ika na mettoch sipwe maun ngeni. Ach sisapw miriti nonomun tipis ina sipwe pusin afeiengawa kich.

Awewe, ren kewe sounfiun Merika ra nieno Osama Bin Laden. Re train non ukukun fitesomw year (ier) ar repwe weweiti ei mwan Bin Laden. Ra sinei nonomun, chon non an family, tori ar ra sinei ewe neni e op ia me tetenin noun kewe bodyguards me security. Ewe angang repwe ani a fokkun mecheres ngeniir.

Nge ika sipwe eani ei sokkun training faniten ach maun ngeni ika nieno tipis? Ach sipwe weweiti nonomun tipis pwe sisapw tuputa ren...

Sokkun Nonomun Tipis

Puken James 1:16 a pesei ngeni kich pwe sisap tuputa ren tipis. Wewen nge tipis och mettoch mei otuputup. Sipwe manapei ekis uruwon tipis:

1. Tipis a otupu Eve ngeni ewe foun ira, a sotuni an Adam aneasochis ngeni Kot.
2. Tipis a pwan sotuni netipen Akan pwe epwe angei kewe pisek auchea me non Jericho pwe epwe pisekini.
3. Tipis a afeiengawa King David faniten Bathsheba.
4. Tipis a atowawano King Solomon seni Kot faniten etian kewe mi chomong.
5. Tipis a emweni Judas pwe epwe afangemai Sises.
6. Tipis a fori ngeni Ananias me Safira ar repwe kapas chofona ngeni Petrus.


Non unusen ekkei cases, tipis a paani netipen ekkei aramas, a ochuna meser, nge sopwonon ar tuputa ren tipis ir mei jok feiengaw ika tonong non osukosuk ren.


Sokkun Kokotun Tipis

An tipis strategy ika plan pwe epwe otupu aramas pwe aramas repwe tuputa o tonong non osupwang, sopongaw, ika feiengaw. Puken James sopwun 1 wokisin 14 me 15: "Nge emon me emon aramas a tori sosotun ren pusin an mochenia mi etekini o paani netipan. Iwe, are an emon mochenia a liapeni letipan, a fis an tipis, nge are an tipis a unuselo, a fis an mala."

Ekkei wokisin ra aiti ngeni kich pwe sosot epwe tori emon me emon souneng. Nge an tipis epwe ponuweta a fis ika netipen ena aramas a tuputa a pwan fori na tipis.

James 4:1-2

"Ia ra feito me ie fiu me anini nefinemi? Resapw feito seni ami mochenia kana mi fiufengen non netipemi? Oua mochen mettoch, nge esapw torikemi. Oua ninni o mochenia nge ousap tongeni angei met oua mochen. Oua anini o fiu. Ousap eani mine oua mochen, pun ousap tungor seni Kot."

Oua mochen, oua anini, ouwa fiu, oua ninni.....esapw iei tetenin ach osukosuk souneng?

An Tipis Mochen

Pwe met auchean an tipis epwe otupu kich souneng? Met e mochen?

Aewin, tipis e mochen epwe nemenuk. Chechemeni an Kot kapas ngeni Kain. Kenesis 4:7

"Pokiten ka fori mine a ngaw, tipis a operuk nukun asamom, nge a mochen nemenuk, nge en kopwe akufu."

Tipis a nemeni Kain, a angawa an ekiek faniten pwin ewe, a esenipa an Kain epwe nieno Epel.

Sia pwan sinei me weweit pwe Kapasen Kot a aiti ngeni kich pwe tipis a pwan mochen angawa ewe angang Kraist a fori non an mano me manawsefan. Tipis a mochen epwe oruka om ekiek pwe kesap chuen eani apinukunuk non Kraist. Kopwe ekieki pwe ka towawono seni ewe chenin me tongen Kot. Tipis a pwan mochen atai an Kraist amusano aramas.
Tipis a mochen wato kokotongaw, osukosuk, feiengaw, sopwongaw ngeni kich souneng. Tipis a mochen kopwe tur seni neniom meren Kot.

Kenesis 4:7; James 1:15; Hebrews 12:1 ra aiti ngeni kich pwe sisapw tongeni sipwe emenungaw seni tipis.

Iwe ifa usun ach sipwe maun ngeni ika poputani ei angangen nieno tipis?

to be continued...